Bu yazıda; yaklaşık 11 yıldır süren editörlük ve yazar koçluğu yolculuğumda istisnasız tüm yazar adaylarımızın sorduğu bu soruya yanıt arayacak ve henüz tanışmadığım diğer yazar adaylarımızın cevapsız olduğunu düşündükleri ya da soracak merci bulamadıkları bağlantılı diğer soruların üzerindeki sis perdesini aralamaya çalışacağım.
Bir önceki yazımda “Nasıl daha iyi yazabilirsiniz?” sorusuna yanıt aramış ve yazmakla ilgili pek çok önyargıyı yıkmaya çalışmıştım.
Peki ya yazdıktan sonra? Yani kitabınızı tamamladınız, elinizde basım için gerekli şartları sağlamadığından, henüz tamamlanmamış olsa da, bir taslak metin var. Şimdi ne yapacaksınız? Aşağıdaki adımları takip ederek, kitabınızı okuyucularıyla buluşturma yolculuğuna kolaylıkla adım atabilirsiniz:
Editörlük ve Redaksiyon
Kitabınızı öncelikli olarak bir editöre iletmeniz gerekiyor. Şimdi burada “Yayınevine gönderildiğinde ve kabul edildiğinde zaten editörler kitabımı düzenleyecek, buna ne gerek var?” Dediğinizi duyar gibiyim. Evet yayınevlerinin de editörleri olduğu konusunda haklısınız ama, bu editörlerin dışarıdan alacağınız bir editörlük hizmetindeki kadar titiz davran(a)madığından burada bahsetmeme izin verin.
Ülkemizdeki yayınevi editörleri, hem ellerindeki iş yoğunluğundan ve süre kısıtlamalarından, hem de aldıkları düşük ücretlerden ötürü bir eseri yeteri kadar geliştirici editörlük adını verdiğimiz hizmeti uygulayamıyorlar maalesef. Bu desteği freelance olarak çalışan ve eserinize gerekli özeni gösterebilecek uzman kişilerden almanız, kitabınızın basılma olasılığını oldukça arttıracaktır. Peki nedir Geliştirici Editörlük?
Geliştirici Editörlük
Geliştirici editörlüğü, yazarı tarafından gönderilen bir “metnin”, “kitap” haline getirilmesi olarak özetleyebiliriz.
Geliştirici editör, incelediği eserde özetle şu noktalara bakar ve gerekli düzenlemeleri eser sahibinin onayı dahilinde ve sürekli iletişim halinde yaparak, metni kitap formatına getirir:
Eserin yazımına yönelik düzenlemeler
Bu aşama eserin yazım ve dil bilgisi ile ilgili düzenlemeleri içerir. Zaman kipleri, bağlaçlar, noktalama işaretleri, kitabın hitap dili ve tutarsızlıklar bu noktada düzenlenir.
Eserin anlam bilgisine yönelik düzenlemeler
Bu aşama geliştirici editörlüğün asıl iş tanımını karşılar niteliktedir. Burada bahsedeceğim sorulara bulunan cevaplar ve bu cevapların metne uygulanması düzeltmen ile editör arasındaki farkı da oluşturur. Bir yayınevi editörü (düzeltmeni) ile geliştirici editör arasındaki farkı yaratan esere yönelik sorulan ve yanıtları kurgulanan aşağıdaki sorulardır:
Kurgu Nasıl Yapılır?
Kurgunuz yeterince düzenli mi? Yani bir eserde olması gereken akış, sizin eserinizde mevcut mu? Yoksa neler yapılabilir?
Anlatmak istediğiniz ile anlattıklarınız arasında bir uyum mevcut mu? Yani esere başladığınızda varmak istediğiniz nokta ile vardığınız yer arasında bir tutarlılık var mı? Kısacası neyi anlatmak için yola çıktınız, nereye vardınız?
Eserinizin ilk bölümleri, sonraki bölümlerini okutabilecek akıcılığa sahip mi? Eserin ilk bölümleri hem yayınevi dosya gönderimi aşamasında, hem de eseriniz raflarda yer aldığında ilk bakılacak yer olduğundan, bu nokta hayati önem taşıyor. Eserin ilk 10 sayfası yayınevlerine gönderilen dosyalar arasında genellikle tek bakılan yer olduğundan, bir geliştirici editör ile özellikle bu ilk bölümler üzerinde incelikle çalışmanız elzem.
Karakterlerinizin ayağı yere basıyor mu? Zemini sağlam mı? Kurguladığınız karakterler okuyucuda canlanıyor mu? Belki siz karakteri çok incelikle anlattığınızı düşünüyorsunuz ama bu sizin hikayeni olduğundan okuyucuda aynı etkiyi yaratmak için revizeler yapmanız şart. İlk okuyucunuz geliştirici editörünüz olacağından, bu noktada tavsiyelere dikkat etmenizi öneririm.
Bunun yanında eserinizin adı, ana temanızın çekiciliği, biyografiniz, arka kapak yazınız ve daha pek çok noktayı geliştirici editörünüz yardımıyla düzenleyebilir ve yayınevine editörüne de çok iş bırakmayacak bir eser göndererek basılma şansınızı oldukça arttırabilirsiniz.
Bir kitap Yayınevine Nasıl Gönderilir?
Bundan sonraki yazımda, kitaba dönüşen metnin yayınevi yolculuğunda nasıl ilerlenmesi gerektiğini sizlerle paylaşmaya çalışacağım.
Tamamlanmış, yarın kalmış ya da fikir aşamasındaki tüm metinlerinize yukarıda bahsettiğim noktalar dahilinde titizlikle yapılacak geliştirici editörlük desteği sonrası kitabınızın raflarda yerini alması için benimle irtibata geçebilirsiniz. Merak ve heyecanla bekliyorum:
Ceylan Hazinedar
Editör / Yazar Koçu / Yayın Danışmanı / Kitap Eleştirmeni
e-mail: editorceylan@gmail.com
İnstagram: editorceylann
Comments